νας από τους σημαντικότερους υγρότοπους τόσο της Ελλάδας όσο και ολόκληρης της Ευρώπης βρίσκεται στο νομό Έβρου.

Πρόκειται για το Δέλτα του ποταμού Έβρου. Ο ποταμός Έβρος σε συνδυασμό με την δράση της θάλασσας συντελούν στην διαμόρφωση του Δέλτα. Αποτέλεσμα των δράσεων αυτών είναι ο σχηματισμός μικρών νησίδων, λιμνοθαλασσών ελών, αμμοθινών και πλήθος άλλων μικροβιότοπων που αποτελούν ένα δυναμικά εξελισσόμενο οικοσύστημα.
έρα από ένα χώρο όπου βρίσκουν καταφύγιο εκατοντάδες είδη ζώων και πουλιών στα οποία θα αναφερθούμε αργότερα, η οικολογική αξία του Δέλτα Έβρου είναι τεράστια καθώς εξασφαλίζει νερό για πόση και άρδευση, λειτουργεί σαν φίλτρο καθαρισμού των νερών από τη ρύπανση, εμποδίζει το αλμυρό νερό της θάλασσας να εισβάλλει στην ξηρά, επηρεάζει ευνοϊκά το κλίμα της περιοχής και προσφέρει ιδανικές συνθήκες για τη σωστή ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και ιχθυοκομίας.

σον αφορά την χλωρίδα, στο Δέλτα του Έβρου απαντώνται όλοι οι τυπικοί σχηματισμοί και οι μονάδες βλάστησης ενός Μεσογειακού Δέλτα.
ο βορειοανατολικό τμήμα του δέλτα γνωστό και ως πλημμυρίζουσα ζώνη, καλύπτεται από πυκνούς θαμνώνες με αρμυρίκια, ενώ κατά μήκος του ποταμού σχηματίζεται πυκνό δάσος με λεύκες, ιτιές, σκλήθρα, φτελιές, γεμάτο αναρριχητικά φυτά. Tο θαυμάσιο αυτό δάσος δίνει καταφύγιο στις χαλκόκοτες και στις χουλιαρομύτες που περνούν κατά τη μετανάστευση, στους ερωδιούς, στα αρπακτικά πουλιά που χρησιμοποιούν το δέλτα για ανεύρεση τροφής και στα λιγοστά άγρια ζώα που απέμειναν στο δέλτα όπως η αλεπού και το τσακάλι. Όταν οι καιρικές συνθήκες είναι εξαιρετικά δρυμείς, λύκοι και αγριογούρουνα περνούν το ποτάμι ψάχνοντας για τη λεία τους.
ατεβαίνοντας νοτιότερα προς τη θάλασσα το δάσος παραχωρεί τη θέση του σε πυκνούς και αδιαπέραστους καλαμώνες κοντά στη λίμνη Νυμφών και στις άλλες λίμνες γλυκού νερού όπως το Τσεκούρι, τη Σκέπη, τα Σπίτια , τη Γυναίκα. Kατά μήκος των ακτών και στα νησάκια, εκεί όπου κύριος ρυθμιστής είναι η θάλασσα, αναπτύσσεται αμμόφιλη βλάστηση, ενώ το αλμυρό νερό εισχωρεί στη στεριά σχηματίζοντας αλμυρόβαλτους με αλόφυτα, σημαντικούς βιότοπους για πολλά είδη πουλιών.
τα υφάλμυρα νερά των λιμνοθαλασσών Δράνα, Λακί, Παλούκια αναπτύσσεται πλούσια υδρόβια βλάστηση, τροφή για πάπιες, κύκνους και άλλα υδρόβια πουλιά. Στα νερά αυτά έρχονται και τα κοπάδια των μεταναστευτικών ψαριών για να αναπτυχθούν και να επιστρέψουν στη θάλασσα.

μεγάλη αξία, ωστόσο, της περιοχής έγκειται στην πλούσια πανίδα και ορνιθοπανίδα καθώς έχουν βρεθεί εδώ 46 είδη ψαριών, 7 είδη αμφιβίων, 21 είδη ερπετών και περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών. Βέβαια τα πουλιά αποτελούν την ομάδα με τους περισσότερους εκπροσώπους καθώς 304 από τα 423 είδη πουλιών της Ελλάδας έχουν παρατηρηθεί εδώ.
αρ'ότι οι πληθυσμοί των πουλιών που φώλιαζαν κάποτε σε μεγάλους αριθμούς έχουν μειωθεί δραματικά, στο Δέλτα εξακολουθούν να φωλιάζουν είδη όπως: Κορμοράνος (phalacrocorax carbo), Μικροτσικνιάς (lxobrychus minutus), Πορφυροτσιακνιάς (Ardea purpurea), Καστανόχηνα (Tadorna ferruginea), Βαλτόπαπια (Aythya nyroca), Νεροχελίδονο (Glareola pratincola), Αγκαθοκαλημάνα (Hoplopterus spinosus), Καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus).

πίσης υπάρχουν σημαντικές αποικίες από γλαρόνια όπως: Γελογλάρονο (Gelochelidon nilotica), Χειμωνογλάρονο (Sterna sandvicensis), Ποταμογλάρονο (Sterna hirundo), Νανογλάρονο (Sterna albifrons).

Εξάλλου το Δέλτα χρησιμεύει ως χώρος ανεύρεσης τροφής για πολλά είδη σπάνιων αρπακτικών που φωλιάζουν λίγο βορειότερα από τον υγρότοπο, στο δάσος της Δαδιάς και τους γύρω λόφους του Λουτρού, Αβάντα, Αισύμης, όπως: Πετρίτης (Falco peregrinus), Φιδαετός (Circaetus gallicus), Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), Βασιλαετός (Aquila heliaca), Θαλασσαετός (Haliaeetus albicilla), Κραυγαετός (Aquila pomarina) και Μαυρόγυπας (Aegypius monachus).
ο Δέλτα του Έβρου παραμένει ένας από τους σημαντικότερους Μεσογειακούς υγρότοπους σε ότι αφορά το ξεχειμώνιασμα μεγάλων πληθυσμών από πάπιες, χήνες και άλλα υδρόβια πουλιά. Οι πληθυσμοί κυμαίνονται από 30.000-150.000 άτομα.

Τα κυριότερα από τα είδη αυτά είναι: Σφυριχτάρι (Anas penelope), Ψαλίδα (Anas acuta), Σαρσέλλα (Anas crecca), Kαπακλής (Anas strepera), Πρασινοκέφαλη (Anas platyrhynchos), Βουβόκυκνος (Cygnus olor), Φαλαρίδα (Fulica atra), Ασπρομέτωπη χήνα (Anser albifrons), Λαγγόνα (Phalacrocorax pygmeus), Αργυροτσικνιάς (Egretta alda).

ατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης και φθινοπωρινής μετανάστευσης πολλά είδη πουλιών σταθμεύουν στο Δέλτα για ανάπαυση ή για ανεύρεση τροφής, όπως: Ροδοπελεκάνος (Pelecanus onocrotalus), Αργυροπελεκάνος (P. crispus) Φοινικόπτερα (Phoenicopterus ruber) τα οποία από το 1983 έχουν γίνει σχεδόν μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής, Πελαργός (Ciconia ciconia), Μαυροπελαργός (Ciconia nigra), Χουλιαρομύτα (Platalea Leucorodia), Χαλκόκοτα (Plegadis falcinelus), ερωδιοί, γερανοί, πολλά παρυδάτια πουλιά, γλάροι, γλαρόνια και περιστέρια.

Λόγω της ευνοϊκής γεωγραφικής του θέσης, ανάμεσα στην Ευρώπη, Ασία και Αφρική, το Δέλτα αποτελεί χώρο εμφάνισης αρκετών πουλιών που συνήθως είτε δεν απαντώνται στον ευρωπαϊκό χώρο είτε είναι πολύ σπάνια στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως: Νανόχηνα (Anser erythropus), Κοκκινόχηνα (Branta ruficollis), Λεπτομύτα (Numenious tenuirostris), κ.ά.

ε πολλές περιπτώσεις η αλόγιστη ανθρώπινη εκμετάλλευση είτε με την μορφή αποστραγγιστικών και αρδευτικών έργων για την γεωργία, είτε με την συνεχή αύξηση του αριθμού των ζώων που βόσκουν στην περιοχή, είτε τέλος με την υπεραλίευση που παρατηρήθηκε, έβλαψε την περιοχή του Δέλτα και συνέτεινε στην μείωση μεγάλων εκτάσεων βιοτόπου με αποτέλεσμα να διαταραχθεί σοβαρά ο βιότοπος που απέμεινε.
υτυχώς σήμερα, με την ευαισθητοποίηση των κατοίκων και των επισκεπτών, με την κινητοποίηση ειδικών επιστημόνων, αρμοδίων υπηρεσιών και οικολογικών οργανώσεων, οι αρνητικές δραστηριότητες στο Δέλτα τείνουν να εκλείψουν. Έχει εκπονηθεί ένα πρόγραμμα διαχείρησης του Δέλτα με την συνεργασία τοπικών φορέων, οικολογικών οργανώσεων και της Πολιτείας που έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Ο υγρότοπος του Έβρου με το σπάνιο τοπίο και την τεράστια βιοποικιλότητά του αποτελεί στολίδι και πολιτιστική κληρονομιά όλων μας.

Πληροφορiες:
  • Γραφείο Περιβάλλοντος Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Έβρου Τηλ. (
  • Δασαρχείο Αλεξανδρούπολης Τηλ. (
  • Κέντρο Πληροφόρισης Δέλτα Έβρου (Τραϊανούπολη) Τηλ. (Fax: (
  • WWF ΕΛΛΑΣ Τηλ. (